De Bermudadriehoek van talent - Belangrijk en dringend

Je bent net of nog niet helemaal afgestudeerd, talentvol en bevlogen. Je wilt de wereld mooier maken, grote wereldproblemen oplossen, dienstbaar zijn. En dan beland je in de Bermudadriehoek: het ABC’tje van de grote advocatenkantoren, banken en consultancy’s. Simon van Teutem beschrijft hoe hem dat overkwam, hoe hij eraan ontsnapte en vooral hoe het toch komt dat zoveel talent en bevlogenheid verloren gaat.

Klokje rond

Het is niet mijn wereld, die van de zomerstages, de competitie om startersbanen met beloften van grote invloed en een luxeleven. Ooit heb ik voor een communicatiebureau tegen een stevig seniortarief dagenlang duimen zitten draaien en hooguit een kopietje gemaakt. Maar dat blijkt kinderspel vergeleken met de wereld van de ABC’s. De meest eerlijke manier waarop een consultant zijn werk beschreef was: maakt PowerPoints. Mensen vullen kennelijk dagen met het overtypen van pdf’s in Word. Maar dan wel klokje rond. Je kunt dan zomaar ineens je haar verliezen, zoals Van Teutem overkwam. Of je letterlijk doodwerken, wat hij ook om zich heen heeft meegemaakt…

Beloften

Bij de grote consultancy’s worden talentvolle idealisten gelokt met vooruitzichten van invloed (je zit zo bij de minister aan tafel, in tegenstelling tot de brave beleidsambtenaren) en vrijheid (je mag na een paar jaar zo weer weg om je idealen waar te maken. Je verkoopt je ziel dus niet aan de duivel, maar je verhuurt hem alleen maar eventjes). Bovendien krijgt je cv de glans van de naam van Het Bedrijf en is je netwerk niet mis. Voor je het weet, ben je Eurocommissaris! Achter de schermen blijkt het toch allemaal behoorlijk minder idealistisch te zijn. Denk alleen maar aan het schandaal van de consultants van de Boston Consulting Group, die van harte adviseerden over de herinrichting van Gaza – maar dan zonder de Palestijnse inwoners. Wil je meer griezelverhalen, lees dan ook De consultancy-industrie van Mariana Mazzucato en Rosie Collington.

Ontsnapt

‘Hoe knappe koppen verdwijnen in betekenisloze banen’ is de verdrietige ondertitel van het boek. Waarom laten deze slimme, bevlogen mensen dit dan toch gebeuren? Halen ze hier echt voldoening uit? De beloofde vrijheid na een paar jaar hard werken blijkt niet aantrekkelijk genoeg. Het is een gouden kooi. De hypotheek van het huis dat bij de verworven status hoort, moet natuurlijk wel betaald worden. En je hoort toch wel een fatsoenlijk horloge om de pols te hebben. Het leven van de veelverdieners is duur. Dat de term Bermudadriehoek goed gekozen is, blijkt wel uit het overzicht achter in het boek met de mensen met wie Van Teutem gewerkt en gesproken heeft. Verreweg de meesten zitten er, ondanks eerdere idealen, nog steeds. Van Teutem ontsnapte wel. Wat hij meekreeg van zijn veel te vroeg overleden vader speelde daarbij een belangrijke rol.

Laat talent niet wegkapen

Van Teutems boodschap is belangrijk en dringend, en is een oproep aan de nieuwe lichting bevlogen talenten, hun invloedrijke omgeving én de overheid: laat talent niet wegkapen door het grote geld! Van Teutem doet een oproep aan starters op de arbeidsmarkt: geld maakt niet gelukkig. Er is meer dan materiële weelde. En als de overheid serieus werk wil maken van het binnenhalen en behouden van talent, betekent dit heel wat voor het personeelsbeleid. Hoe maak je jezelf als werkgever net zo aantrekkelijk als de bedrijven? Hoe ontmoedig je geen geweldige ambtenaren die zien dat de beslissers niet naar hen, maar wel naar de dure consultants luisteren? Er is nog heel wat werk aan de winkel om als samenleving te ontsnappen aan de Bermudadriehoek…